پیک برق واقعی در تیر و مرداد است؛ در این سه ماه [فصل بهار] باید بتوانیم شبکه را تقویت کنیم که عملا غیرممکن است/ مصرف خارج از قاعده، بدمصرفی و کسری تولید، باعث ناترازی فعلی شده/ صنایع ما تکنولوژی قدیمی دارند و به همین خاطر، مصرف برق‌شان خیلی بالا است/ اقتصاد برق در ایران عقب مانده نگه داشته شده

بحران برق صرفا در بخش فنی خلاصه نمی‌شود، چالش‌های مالی صنعت برق باعث شده این مجموعه نتواند این صنعت را به روز نگه دارد. برق خورشیدی نیز چندان ابعادی ندارد که بتواند ناترازی را پوشش دهد و صرفا به بخشی از مصرف صنایع خلاصه می‌شود. تغییر الگو مصرف نیز باعث شده محاسبات تولید دچار بهم ریختگی شود. 

بیشتر بخوانید

معاون توانیر: عده‌ای از ماینردارها با دادن هزینه‌هایی ناچیز از خانوارهای روستایی و مناطق محروم سوء استفاده می‌کنند / خانوارهای کم‌درآمد و روستایی فریب درآمد ماینرها را نخورند

معاون انتقال و تجارت خارجی توانیر با تاکید بر اینکه عده‌ای از ماینردار‌ها با دادن هزینه‌هایی ناچیز از خانوار‌های روستایی و مناطق محروم سوء استفاده می‌کنند، گفت: خانوار‌های کم‌درآمد و بی‌بضاعت باید هوشیار باشند و فریب وعده افرادی که ماینر بین این خانواده‌ها توزیع می‌کنند، را نخورند.

مهدی مسائلی، دبیرکل سندیکای صنعت برق ایران، درباره قطعی برق شدید در آغاز سال ۱۴۰۴ به «انتخاب» گفت: مصرف خارج از قاعده، بدمصرفی و کسری تولید باعث ناترازی فعلی شده است. در واقع وارد مثلثی شدیم که یک سری از مصارف ناشناخته در آن وجود دارد. از طرفی بدمصرفی در صنایع و بخش خانگی داریم. صنایع ما تکنولوژی قدیمی دارند و به همین خاطر مصرف برقشان خیلی بالاست. برق در کشور ما خیلی ارزان بوده و زمانیکه دستگاه‌ها و ماشین آلات را خریده‌اند، به موضوع مصرف برق توجهی نشده است. در بخش خانگی هم از دو جهت مشکل داریم. اول از لحاظ اینکه تجهیزات خانگی مصرف بالایی دارند و حتی اگر روی آن درجه انرژی کم چسبانده‌اند، اصلا درست نیست. در خانه‌ها مکانیسم روشنایی هم غلط است. درست است که لامپ‌ها بعضا کم مصرف هستند، اما تعدادشان زیاد است. قبلا یک لامپ ۱۰۰ روشن می‌کردیم الان ۱۰ لامپ ۱۰ وات روشن می‌کنیم. از طرف دیگر مسئله سوخت هم بر این آتش دمیده است. 

او افزود: ریشه این مشکل هم ناشی از اقتصاد برق است. اقتصاد برق در ایران عقب مانده نگه داشته شده و امکان رشد و توسعه در تولید برق و شبکه برق امکان‌پذیر نبوده است. در صنعتی که اقتصاد مورد بی مهری قرار می‌گیرد، جذب سرمایه در آن هم کاهش می‌یابد. مثلا جذب سرمایه برای تجدیدپذیر‌ها نیز نتیجه نداده است.

وی درباره تغییر الگو مصرف برق بیان کرد: ما برق را فقط در انتقال و توزیع می‌دیدیم در حالیکه باید تولید، انتقال، توزیع و مصرف را مورد توجه قرار دهیم. امروز با یک تقاضای بسیار شدیدی مواجهیم که امکان عرضه برای آن نداریم. مثلا الگو زندگی تغییر کرد و استفاده از کولر آبی جای خود را به کولر گازی داد. کولر گازی یک عدد نیست و به اندازه هر اتاق یک کولر می‌گذارند. کولر‌های گازی که وارد ایران شد با تکنولوژی قدیمی هستند و مصرفشان بالاست. هنوز هم در فروشگاه‌های لوازم خانگی وضعیت همین است. 

مسائلی درباره میزان ناترازی فعلی بیان کرد: ما ۳۵ هزار مگاوات دستگاه بروردتی داریم که در برابر ظرفیت تولید عدد قابل توجهی است. همین الان که با شما صحبت می‌کنم ۴۹ هزار مگاوات تولید همزمان داریم که در برابر ۳۵ هزار مگاوات مصرف برودتی خیلی کم است. در سال ۱۴۰۴ که دوماه از آن گذشته، حدود ۲۲ مگاوات برق خورشیدی را در آمار ۱۵ اردیبهشت توانیر می‌بینیم. اگرچه ممکن است به مرور برق بیشتری از طریق خورشیدی وارد مدار شود، اما آخرین آمار ۲۲ مگاوات را نشان می‌دهد. 

وی در رابطه با تولید برق خورشیدی توسط صنایع اظهار داشت: ادعا‌ها درباره برق خورشیدی اشتباه نیست، آنچه صنایع می‌گویند ظرفیت یک سالشان است. مثلا در ۱۵۳۱ مگاوات برق تجدیدپذیری که در کل کشور تولید می‌شود، ممکن است بخشی از آن متعلق به صنعت در طول یکسال باشد. آنچه در این دو ماه داشته‌ایم، ۲۲ مگاوات بوده است. اگر صنایع بزرگ پشت سر برق تجدیدپذیر نیایند، مسئله تجدیدپذیر‌ها در ایران با توجه به اقتصاد کشور، خیلی امیدوارکننده نیست. پیک برق واقعی در تیر و مرداد است و در این سه ماه باید بتوانیم شبکه را تقویت کنیم که عملا غیرممکن است. می‌توان امیدوار باشد که شاید تا رسیدن تابستان نهایتا هزار مگاوات برق خورشیدی وارد مدار شود. در بخش برقابی هم دیگر آبی پشت سد نیست که از آن استفاده شود. تجدیدپذیر‌ها در ابعاد کلان، راهکار عبور از بحران نخواهند بود. 

مسائلی درباره میزان ناترازی مالی توانیر گفت: باید پذیرفت که در حال حاضر کمبود برق داریم و تنها مسئول آن وزارت نیرو نیست چرا که در طول سالیان سال قوانینی که به وزارت نیرو اجازه می‌داد درباره نرخ برق تغییری دهد، بدعمل شده است. بر اساس ترازنامه مالی توانیر مربوط به سال ۱۴۰۲، قیمت تمام شده برق ۶۱۷ تومان بوده و نرخ متوسط فروش کشور ۴۵۰ تومان بوده است. یعنی ۵۲ همت ضرر توانیر در سال ۱۴۰۲ بوده است. این یعنی یک قیمت تکلیفی و بهای تمام شده وجود داشته که از این بابت، دولت ۱۰۰ همت بدهکار است و اگر این بدهی را ندهند، امور جاری صنعت برق نمی‌چرخد. قوانین حاکم از مجلس هفتم به این طرف و نقش دولت در کنار وزارت نیرو، باعث وضعیت فعلی شده‌اند. حداقل زمان ممکن برای بهبود وضعیت فعلی هم ۳ سال است.